HOUT WERKT!

HOUT WERKT!

HOUT WERKT!? 

Iedereen weet dat hout werkt, zou je denken. Hoewel deze eigenschap van hout vrij bekend is, blijken toch heel wat parketbezitters met veel vragen te zitten als er barsten of kieren tussen de planken verschijnen. Is er reden tot paniek? 

Hout is hygroscopisch

Hout is een natuurlijk materiaal met heel wat eigenschappen die gewaardeerd worden voor het gebruik als houten vloer. Denk maar aan de uitstraling, het unieke – er zijn geen twee identieke planken te vinden -, de duurzaamheid, enz. Eén van de kenmerken van hout is het hygroscopisch karakter.

Hout is een levend materiaal. Het vochtgehalte van het houten element zal zich steeds in evenwicht stellen met het vochtgehalte van de omgeving. Het maakt hierbij niet uit of het om nieuw hout gaat of om hout dat al jaren geleden geïnstalleerd werd. Die eigenschap beperkt zich ook niet enkel tot parketvloeren, maar geldt voor alle toepassingen waarvoor hout gebruikt wordt. Zowel massieve als samengestelde parketvloeren ontsnappen dus niet aan deze eigenaardigheid. Hout zal altijd krimpen of uitzetten. Men spreekt in dit verband van het “werken” van hout. De snelheid van vocht-uitwisseling kan verschillen naargelang de houtsoort. Beuk reageert al na enkele dagen, terwijl die aanpassing bij eik meerdere weken in beslag kan nemen.

Houten elementen zullen vocht afgeven als de relatieve luchtvochtigheid van de omgeving daalt. Hierdoor gaat het hout krimpen. Bij een ernstige krimp gaat het hout vervormen. Schotelvorming en voegvorming tussen de planken en scheuren of barsten in het parketelement kunnen hierbij voorkomen.

Als de relatieve luchtvochtigheid van de omgeving stijgt, zal het houten vloerdeel vocht opnemen en bijgevolg een zwelbeweging ondergaan. Bij gelijmde vloeren merk je hier weinig van omdat de werking enerzijds al grotendeels beperkt wordt door de verlijming. Anderzijds doet de zwelbeweging zich voor ter hoogte van de randen van het vloerelement, dus geen grote uitzetting van het vloerveld. Zwevend gelegde vloeren daarentegen kunnen opbollen als er te weinig zwelruimte langs de randen voorzien is. De uitzetting doet zich hier voor aan de randen van het vloerveld. 

Adviezen

De parketlegger die uit het goede hout gesneden is, zal al tijdens het adviesgesprek het belang van een geschikt binnenklimaat benadrukken. Al naargelang het parkettype hebben parketvloeren een vochtgehalte bij levering tussen 7 en 12 %. Parketvloeren met een dergelijk vochtgehalte zijn geschikt om te plaatsen in ruimtes met een normaal binnenklimaat. Volgens de richtlijnen van het WTCB ligt de relatieve luchtvochtigheid van de lucht tussen de 30 en 60 % (idealiter tussen 40 en 60 %, met 50% als ideale waarde) bij een temperatuur van ongeveer 20° C. Hoe beter het houtvochtgehalte aanleunt bij het evenwichtsvochtgehalte van het te verwachten binnenklimaat van de ruimte, hoe beperkter de vervormingen.

Na de installatie van de houten vloer is de bouwheer verantwoordelijk voor de controle en opvolging van het binnenklimaat. Bij een (te) lage relatieve luchtvochtigheid moet er bevochtigd worden. Dit kan met speciale luchtbevochtigers, maar ook met waterschalen, plantenbakken of aquariums. Sommige ventilatiesystemen kunnen optioneel uitgerust worden met een bevochtigingsmodule. Bij een te hoge relatieve luchtvochtigheid is ontvochtigen de remedie. Verwarming en correct ventileren verdienen de voorkeur, maar speciale ontvochtigingsapparaten (bouwdrogers) kunnen ook. 

Wat als…

Er barsten en naden opduiken?

In paniek bellen of mailen naar de parketplaatser heeft weinig zin. Hij of zij kan je alleen maar proberen gerust te stellen en wijzen op het hygroscopisch karakter van hout. In eerste instantie kan je best de relatieve luchtvochtigheid nakijken en opvolgen. Met de gepaste maatregelen en een beetje geduld zal alles weer verdwijnen zoals het gekomen is. Dit kan wel enkele weken duren. 

De zwevend geplaatste parketvloer begint op te welven?

In eerste instantie moet er hier verwarmd en geventileerd worden. Door de daaruit volgende vochtafgifte zal de opbolling van de vloer verdwijnen. Als een deur niet meer kan gebruikt worden, kan een interventie van de vakman nodig zijn. Hou er wel rekening mee dat het beter is om eventuele aanpassingen te doen als het binnenklimaat weer genormaliseerd is gedurende een tijdje. Wanneer anders parketplanken afgezaagd worden, riskeer je openingen aan de randen door krimp. Te grote uitzettingsvoegen aan de randen kunnen in dat geval niet meer afgedekt worden door de plint of eindprofiel.